donderdag 11 oktober 2012

Het Stedelijk Amsterdam: een speeltuin voor gevoel

Op zondag 23 september ging, na lang wachten eindelijk het Stedelijk weer open. Al een tijdje konden we wennen aan dat rare witte gebouw dat verrees aan het Museumplein. Ik vind het wel mooi, maar vanaf de Van Baerlestraat begrijp ik eigenlijk niet zo, waarom er zo’n lelijk zwart gebouw voor staat. En ineens is de entree van de Albert Heijn met het schuine grasvelddak, dat zo’n heerlijke zonne-plek en sleetje-rijden-plek is, een beetje te veel. Voor zo’n imposante gevel wil je ruimte, lucht... maar dat heeft het niet. Toch is de het overhellende dak een soort welkom, vreemd genoeg, buiten en binnen gaan door de glaswand ongemerkt in elkaar over.

Majesteitsschennis
Op de eerste openingsdag besloot ik te gaan kijken. Het kon òf vol zijn, dan was ik zo weer weg, òf niet, en dan hoorde ik bij de eersten die dit mooie museum mochten aanschouwen. En ik ben niet teleurgesteld. De nieuwe vleugel lijkt in eerste instantie alleen de entree, de museumwinkel en een restaurant te bevatten. Met een hoge trap loop je als eerste het oude restaurant binnen, met prominent een portret van de koningin. Geen goed portret, naar mijn mening, want alleen een man kan verzinnen dat een vrouw ook blauwe oogschaduw ònder haar ogen zou moeten smeren. Geen vrouw, ook onze koningin niet, zou zoiets achterlijks doen. Het lijkt nu of de kunstenaar haar eerst twee blauwe ogen heeft geslagen. Pure majesteitsschennis, als je het mij vraagt. 

Gelukkig ook een mooie muurschildering van Appel. De begane grond van het oude gebouw toont voornamelijk de huidige collectie, en die is best indrukwekkend. Vrij chronologisch krijg je een beeld van de ontwikkeling van moderne kunst. Te beginnen bij de impressionisten, via Van Gogh, naar een uitgebreide collectie van Malevitsj en door naar Mondriaan om te eindigen in een zaal vol Cobra. 

Tijd nodig: veel te zien
Je zou er een museum mee kunnen vullen, maar voor het Stedelijk is dit eigenlijk de introductie. Je hebt dan ongeveer de helft van de benedenverdieping gezien... en je staat bij de oude ingang en de iconische trap. 
Verder lopend kom je in het deel dat geheel in het teken van design en objecten staat. Dutch Design, maar ook Deens of Zweeds, van glas tot stoffen, fashion tot een interieur van Rietveld. Enorm veel om te verwerken allemaal, ik ga nog een keer terug om hier eens beter naar te kijken. Want nogmaals, je bent dan nog niet eens op de helft! Via de mooie oude trap ga je naar de eerste etage, en daar begint het “echte” werk. Hier staat moderne kunst waarin ik kan verdwalen; in de gevoelens die het bij mij oproept en in het observeren en genieten van de interactie tussen kunst en bezoekers.


Een speeltuin voor gevoel
Moderne kunst is voor mij niet zozeer een bepaalde stroming, of kunst uit een zeker tijdperk. Het is kunst die je op een compleet andere manier raakt. Kijk, je kunt een Rembrandt mooi vinden of niet, maar je snapt wat hij tekende, herkent daar iets in, ziet hoe hij werkt met lichtinval en je constateert dat hij iets kan wat niemand anders kan. Dat vinden we mooi of bijzonder. Maar bij moderne kunst zoals in het Stedelijk is het wat anders, want sommige objecten of schilderijen zou ik, in theorie, kunnen maken... namaken dan. Of het is zo vervreemdend, dat je afvraagt waar je naar kijkt, waarom het eigenlijk in een museum hangt of staat. En of er mensen zijn die het mooi vinden. Het gaat namelijk niet om mooi of knap, maar juist om het gevoel dat het bij je oproept. Dat kan ontroering, verwarring, vervreemding of verontwaardiging zijn. Of het kan je koud laten. En als het een gevoel bij je oproept, dan vind ik een kunstwerk al gelukt. 



In het nieuwe Stedelijk hebben de werken de ruimte en het leukst vind ik nog wel te kijken naar wat de kunst met anderen doet. In een zaal is een werk zo groot als de hele muur met felle kleuren. Een magische aantrekkingskracht voor kinderen, die er langsrennen en eindeloos kijken. Of een kunstwerk met een soort hologram erin, met een man die beweegt als een Christus-figuur, maar alleen als je er in een rondje omheen loopt. En dus gaat de ene bezoeker die onderzoekend stilstond in ganzenpas achter een andere bezoeker aan die een rondtrekkende beweging maakt. Heel leuk is ook het Boeddhabeeld dat TV kijkt, en via een videocamera zichzelf ziet. Als je er dus achter gaat staan, kun je jezelf ook zien. En daar kunnen je vrienden dan weer foto’s van maken! Die interactie tussen mens en kunstwerk fascineert mij. 

Naar de kroeg
Zo is er ook een installatie van een kunstenaar die zijn favoriete café heeft nagebouwd. Er mag maar 1 persoon naar binnen en er staat dus permanent een rij. Ik heb er een filmpje van gemaakt, kijk maar even.


Geestig toch? Heb jij wel eens in een kunstwerk gestaan? Het ruikt er zelfs naar bier en sigaretten...

Ben jij al naar het nieuwe Stedelijk geweest?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten